Hiện nay, Bồ Đào Nha cung cấp nhiều lựa chọn giáo dục tiểu học chất lượng, từ trường công lập, trường tư thục đến trường quốc tế. Tuy nhiên, với các gia đình nước ngoài, việc chọn trường phù hợp cho con có thể không dễ dàng. Bài viết sau sẽ giúp anh chị hiểu rõ các lựa chọn cấp tiểu học và quy trình đăng ký nhập học tại Bồ Đào Nha.
Xem thêm: Vì sao nên chọn giáo dục Bồ Đào Nha?
Hệ thống giáo dục tiểu học tại Bồ Đào Nha
Bồ Đào Nha là một quốc gia có hệ thống giáo dục tiểu học phát triển, đa dạng với nhiều lựa chọn phù hợp cho cả học sinh bản địa và con em người nước ngoài. Tại đây, trẻ em từ 6 đến 15 tuổi bắt buộc phải tham gia giáo dục cơ bản – gọi là “Escola Primária” hoặc “Escola Básica”. Hệ thống này được chia thành ba giai đoạn:
- Giai đoạn đầu tiên (lớp 1 đến lớp 4): Do một giáo viên giảng dạy nhiều môn học, bao gồm tiếng Bồ Đào Nha, khoa học xã hội, toán và môn ngoại ngữ là tiếng Anh.
- Giai đoạn thứ hai (lớp 5 và lớp 6): Bao gồm các môn học tương tự và bổ sung thêm lịch sử, địa lý, khoa học, tuy nhiên mỗi môn sẽ do giáo viên chuyên trách đảm nhận.
- Giai đoạn thứ ba (lớp 7 đến lớp 9): Bổ sung thêm các môn học như vật lý, hóa học và một ngoại ngữ thứ hai.
Trường công lập: Miễn phí, giảng dạy bằng tiếng Bồ Đào Nha
Ở Bồ Đào Nha, các trường công lập được miễn học phí. Tuy nhiên phụ huynh vẫn cần chi cho các khoản như: đồ dùng học tập, sách vở, bữa trưa, hoạt động ngoại khóa… Hầu hết trường chỉ dạy bằng tiếng Bồ Đào Nha nên trẻ cần có nền tảng ngôn ngữ trước khi nhập học. Theo thống kê năm 2020, có khoảng 87,5% tổng số học sinh cả nước theo học hệ thống trường công lập.
Ưu điểm:
- Miễn phí
- Giúp trẻ hòa nhập văn hóa địa phương
Nhược điểm:
- Chất lượng không đồng đều giữa các vùng
- Ít lựa chọn tại vùng nông thôn
Chương trình học & đánh giá học sinh
Chương trình học tại các trường tiểu học công lập thường kéo dài từ thứ Hai đến thứ Sáu, từ 9 giờ sáng đến 4 giờ chiều với mỗi tiết học thường kéo dài trong 60 phút. Mỗi lớp học có khoảng 20 học sinh. Các môn học bao gồm tiếng Bồ Đào Nha, toán học, khoa học, lịch sử, địa lý, nghiên cứu xã hội, thể chất và từ lớp 3 trở đi, tiếng Anh trở thành môn bắt buộc. Ngoài ra, thể dục và nghệ thuật cũng là những phần học quan trọng trong chương trình.
Đến cuối lớp 9, học sinh cần vượt qua hai kỳ thi quan trọng là kỳ thi tiếng Bồ Đào Nha và toán học để đủ điều kiện vào bậc trung học. Năm học được chia làm ba học kỳ:
- Học kỳ 1: Bắt đầu từ tháng 9 đến tháng 12
- Học kỳ 2: Bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 4
- Học kỳ 3: Bắt đầu từ tháng 4 đến tháng 6
Học sinh sẽ có nhiều kỳ nghỉ lễ trong năm, bao gồm hè, Giáng Sinh, lễ Carnival và lễ Phục Sinh.
Hồ sơ đăng ký vào trường công lập
Nếu trẻ tròn 6 tuổi trước 15/9, anh chị cần phải cho bạn nhập học ngay trong năm học đó . Việc đăng ký có thể thực hiện trực tuyến qua cổng Portal das Matrículas hoặc tại trường. Phụ huynh có thể lựa chọn tối đa 5 trường với bộ hồ sơ bao gồm:
- Thẻ công dân hoặc hộ chiếu/thẻ cư trú
- Số thuế cá nhân (NIF)
- Giấy xác nhận địa chỉ
- Giấy tờ học tập (nếu chuyển trường)
Trường tư thục: Nhiều lựa chọn và hoạt động
Trường tư thường có chất lượng cao, kỷ luật nghiêm và nhiều hoạt động ngoại khóa. Phổ biến nhất là trường Công giáo, học phí từ khoảng 4.000 EUR /năm. Khi theo học các trường này, học sinh sẽ có hoạt động cầu nguyện trước giờ học và tham gia các lớp học tôn giáo bắt buộc. Ngoài ra còn có:
- Trường Montessori: Thường cho trẻ dưới 7 tuổi, khuyến khích sáng tạo, tự học, đồng thời tôn trọng khả năng tiếp thu của từng trẻ.
- Trường Waldorf: Khuyến khích năng lực tự học, tự khám phá bản thân và khơi mở sở thích ở trẻ.
Các mô hình này chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn như Lisbon hoặc Algarve.
Trường quốc tế: Chất lượng cao nhưng chi phí lớn
Bồ Đào Nha có nhiều trường quốc tế theo chương trình Anh, Mỹ, Pháp, Đức, phù hợp cho các gia đình có kế hoạch định cư đến một quốc gia khác hoặc nhập cư từ nước ngoài vào đây.
Học phí trung bình từ 9.000–15.000 EUR /năm, tuỳ thuộc vào điểm số đầu vào của người học.
Ưu điểm:
- Chất lượng học tập cao
- Môi trường đa văn hóa
Nhược điểm:
- Học phí cao
- Trẻ khó hòa nhập vào văn hóa và ngôn ngữ địa phương
Tùy theo điều kiện và mục tiêu giáo dục của gia đình, anh chị có thể lựa chọn trường công, tư hay quốc tế cho con. Mỗi hình thức đều có ưu và nhược điểm riêng, quan trọng là có phù hợp với khả năng và định hướng phát triển lâu dài của trẻ không. Do đó, việc tìm hiểu kỹ lưỡng và chuẩn bị từ sớm sẽ giúp anh chị đưa ra lựa chọn sáng suốt, tạo nền tảng vững chắc cho hành trình học tập của con tại Bồ Đào Nha.
