Cẩm nang thiết yếu cho người định cư Hy Lạp

Cẩm nang này cung cấp cho Anh Chị các thông tin thiết yếu và lời khuyên thực tế để chuyển đến và định cư tại Hy Lạp: yêu cầu pháp lý, chi phí, hồ sơ và những lợi thế khi sống ở quốc gia Địa Trung Hải này. 

Xem thêm: Top những nơi đáng sống nhất ở Hy Lạp dành cho người nước ngoài

Những điểm nổi bật của cuộc sống tại Hy Lạp

• Khí hậu & phong cách sống hấp dẫn: Hơn 2.500 giờ nắng/năm, mùa hè ấm – nóng, mùa đông ôn hòa; lý tưởng cho người yêu biển & các hoạt động ngoài trời.
• Tương đối an toàn: Tỷ lệ tội phạm xu hướng giảm và thấp hơn so với Anh hoặc Mỹ; bạo lực và tội phạm ma túy nhìn chung ở mức thấp.
• Tiếng Anh dùng tương đối phổ biến ở điểm đến du lịch lớn; tuy nhiên, nếu ở vùng nông thôn, anh chị sẽ cần chủ động học thêm tiếng Hy Lạp cơ bản.
• Y tế chất lượng tốt: Hệ thống y tế quốc gia ESY cung cấp dịch vụ miễn phí/chi phí thấp cho công dân đủ điều kiện; hệ thống y tế tư nhân tại đây có trang thiết bị tốt và bác sĩ nói tiếng Anh lưu loát.
• Điểm đến hưu trí lý tưởng: Hy Lạp có lối sống – khí hậu – lựa chọn cư trú đa dạng, Golden Visa cạnh tranh cùng các ưu đãi thuế cho người nước ngoài nghỉ hưu tại đây. 

Chi phí sinh hoạt tại Hy Lạp

Hy Lạp dùng EUR, chi phí nhìn chung thấp hơn các nước Châu Âu khác như Pháp/Đức và thấp đáng kể so với Bắc Mỹ.

Chi phí cơ bản theo thành phố (tham khảo)

Nhìn chung, thu nhập 2.200EUR/tháng có thể giúp một người nước ngoài sống thoải mái ở hầu hết mọi khu vực tại Hy Lạp.

Hy Lạp – Điểm đến hưu trí lý tưởng

Theo bảng xếp hạng Expatra Global Retirement Index, Hy Lạp thường xuyên đạt thứ hạng cao trong danh sách các quốc gia phù hợp để nghỉ hưu và nằm trong Top 20 điểm đến hưu trí tốt nhất thế giới.

Chỉ số này dựa trên khảo sát Expatra Global Retirement Survey, trong đó người nghỉ hưu quốc tế được hỏi về cơ sở hạ tầng, khí hậu, mức độ dễ dàng khi hòa nhập, giá trị sống/chi phí, sự thân thiện của cộng đồng và nhiều khía cạnh khác tại điểm đến họ chọn.

Những lợi thế nổi bật khiến Hy Lạp trở thành điểm đến nghỉ hưu hấp dẫn gồm: chế độ thuế ưu đãi cố định 7% cho người nghỉ hưu nước ngoài, chương trình Golden Visa với chi phí đầu tư cạnh tranh và lựa chọn visa cư trú FIP (Financially Independent Person) dành cho người có thu nhập thụ động.

Kết nối di chuyển & giao thông công cộng

Hàng không

• Athens (ATH) là cửa ngõ quốc tế hoạt động quanh năm.
  
• Nhiều thành phố/đảo lớn như Thessaloniki, Heraklion, Rhodes có sân bay quốc tế; mùa đông một số nơi chỉ bay nối chuyến qua Athens.
  

Phà quốc tế

• Ý: Tuyến đi Ancona, Bari, Brindisi, Venice, Trieste.
  
• Thổ Nhĩ Kỳ: Nối các đảo Dodecanese & Aegean Đông với bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ.
  
• Síp: Di chuyển hàng tuần giữa Limassol và Piraeus từ tháng 6 đến tháng 9.
  
• Albania: Di chuyển giữa cảng Corfu và Sarandë quanh năm, thời gian di chuyển khoảng 30 phút với phí từ 20 EUR.

Giao thông công cộng tại Hy Lạp

Phương tiện công cộng ở các thành phố Hy Lạp, đặc biệt là Athens và Thessaloniki, nhìn chung khá uy tín và tiện lợi. Athens có xe buýt, tàu điện, metro và đường sắt ngoại ô, trong đó metro hoạt động hiệu quả, kết nối nhiều khu vực trọng điểm. Giá vé phải chăng với nhiều lựa chọn như vé ngày, tuần hoặc tháng; ví dụ, vé 5 ngày có giá 8,20 EUR. 

Thessaloniki cũng có hệ thống xe buýt, tuy nhiên quy mô hạn chế hơn, do thành phố khá nhỏ, nhiều người chọn đi bộ thay vì sử dụng các phương tiện giao thông. Ở các hòn đảo, phương tiện công cộng khá hạn chế, chỉ những đảo lớn mới có nhiều lựa chọn hơn, vì vậy phần lớn người nước ngoài chọn mua ô tô để thuận tiện di chuyển.

Xe buýt KTEL là phương tiện chính để đi lại liên tỉnh. Mạng lưới đường sắt của Hy Lạp khá hạn chế, chủ yếu kết nối Athens, Thessaloniki và Patras. Tàu hỏa thường có lộ trình đẹp mắt nhưng lịch chạy chưa chắc đã phù hợp cho việc đi lại hàng ngày. Phà đóng vai trò quan trọng trong việc di chuyển giữa các đảo. 

Thuê nhà tại Hy Lạp

Hợp đồng thuê nhà ở Hy Lạp thông thường có thời hạn tối thiểu 3 năm. Một số trường hợp có thể thương lượng hợp đồng ngắn hơn, nhưng tiền thuê thường thấp hơn nếu cam kết dài hạn. Hầu hết chủ nhà yêu cầu đặt cọc bằng hai tháng tiền thuê; hóa đơn điện, nước và dịch vụ có thể đã bao gồm hoặc chưa trong giá thuê. Nếu định cư tại đây, anh chị nên thuê thông qua môi giới để giảm rủi ro, nhất là khi chưa thành thạo tiếng Hy Lạp; nếu thuê trực tiếp, anh chị nên có phiên dịch viên đi cùng.

Việc tăng giá thuê phải được ghi rõ trong hợp đồng. Người thuê có nhiều quyền lợi, chỉ có thể bị chấm dứt hợp đồng nếu không trả tiền thuê, vì vậy luật bảo vệ người thuê nhà ở Hy Lạp mạnh mẽ hơn một số quốc gia khác như Anh hoặc Mỹ.

Hồ sơ thuê nhà thường yêu cầu:

• Hộ chiếu/CMND hợp lệ
• Chứng minh thu nhập (sao kê, hợp đồng lao động…)
• Thẻ cư trú (nếu là người ngoài EU đang ở Hy Lạp)
• Đơn đăng ký thuê (nếu chủ nhà yêu cầu)
• Tham chiếu (chủ nhà/công ty cũ)

Mua nhà tại Hy Lạp

Khi chọn được khu vực phù hợp, nhiều người nước ngoài thường cân nhắc mua nhà, đặc biệt thông qua chương trình Golden Visa. Người mua phải kê khai rõ mục đích sử dụng (ở hoặc đầu tư), đồng thời Hy Lạp áp thuế tài sản hàng năm dựa trên mục đích sử dụng này. Để mua nhà, bắt buộc phải có số thuế cá nhân (AFM) và tài khoản ngân hàng Hy Lạp.

Một số khu vực biên giới như Rhodes hay Crete có hạn chế với người nước ngoài, hồ sơ cần được xét duyệt bởi hội đồng. Công dân EU thường ít gặp khó khăn hơn, nhưng người ngoài EU có thể bị yêu cầu bổ sung thủ tục. Khi tính toán ngân sách, cần dự trù thêm phí luật sư, công chứng, thẩm định và khoản đặt cọc tối thiểu 10%. Vay thế chấp tại ngân hàng Hy Lạp thường khó khăn, nhiều người nước ngoài chọn vay qua tổ chức quốc tế, nhưng thủ tục phức tạp hơn và yêu cầu chứng minh nguồn vốn.

Thuế tại Hy Lạp

Hệ thống thuế Hy Lạp không có ngưỡng miễn thu nhập. Thuế thu nhập cá nhân áp dụng theo bậc, cụ thể: 

• Thấp hơn hoặc bằng 20.000 EUR: thuế suất 22%
• Từ 20.001 EUR – 30.000 EUR: thuế suất 29%
• Từ 30.001 EUR – 40.000 EUR: thuế suất 37%
• Trên 40.001 EUR: thuế suất 45%

Người lao động tự do phải tạm nộp thuế trước và được cấn trừ vào quyết toán cuối năm, điều này gây áp lực dòng tiền trong năm đầu nhưng dễ dàng hơn sau khi có thu nhập ổn định.

Số thuế cá nhân (AFM-TIN)

AFM là mã số thuế cá nhân của Hy Lạp, cần thiết để mở tài khoản ngân hàng, mua nhà, đăng ký điện nước hay thi bằng lái. Để đăng ký, anh chị đặt lịch trực tuyến trên hệ thống myAADElive (có thể chọn ngôn ngữ tiếng Anh). Hồ sơ gồm email, số điện thoại, hộ chiếu/CMND và mã số hồ sơ điện tử.

Thuế cho người nghỉ hưu nước ngoài

Hy Lạp áp dụng thuế suất cố định 7% đối với thu nhập hưu trí trong 15 năm cho những người chưa từng là cư dân thuế tại Hy Lạp trong ít nhất 5/6 năm tài chính gần nhất, đồng thời nhận lương hưu từ quốc gia có hiệp định tránh đánh thuế hai lần với Hy Lạp. Sau 15 năm, thu nhập sẽ chịu thuế theo biểu thông thường. Một số trường hợp như công dân Anh, có thể chọn nộp thuế tại Hy Lạp hoặc quê hương, tùy theo quốc gia nào có mức thuế thấp hơn.

Thuế doanh nghiệp

Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện là 24% (giảm so với 28%). So với Anh (19%) hay Mỹ (28%), mức thuế này được đánh giá là cạnh tranh, do đó anh chị có thể cần cân nhắc kỹ trước khi mở doanh nghiệp tại Hy Lạp.

Ngân hàng tại Hy Lạp

Để mở tài khoản ngân hàng, anh chị cần chuẩn bị giấy khai sinh, hóa đơn điện nước gần nhất, chứng minh thu nhập, giấy chứng nhận cư trú thuế và sao kê ít nhất 12 tháng. Tài khoản ngân hàng Hy Lạp là cần thiết để trở thành cư dân thuế và thường kèm thẻ ghi nợ. Ngoài ra, anh chị có thể mở tài khoản quốc tế tại các ngân hàng lớn như Barclays để quản lý dòng tiền nhiều quốc gia, nhưng việc nộp thuế và mua bất động sản vẫn yêu cầu tài khoản nội địa.

Internet & di động

Ba nhà mạng chính tại Hy Lạp là Cosmote, Vodafone và Wind. Cosmote thường phủ sóng tốt hơn ở miền Bắc, trong khi Vodafone và Cosmote mạnh hơn ở đảo và vùng xa. Tốc độ internet tuy đã cải thiện đáng kể trong những năm gần đây, nhưng chất lượng phụ thuộc vào hạ tầng tòa nhà. Khi thuê nhà, anh chị nên hỏi kỹ về đường truyền internet trong căn hộ.

Tốc độ & giá cước tham khảo

Giá cước mang tính tham khảo, thay đổi theo nhà mạng/gói cước.

Hệ thống y tế và bảo hiểm y tế tại Hy Lạp

Hy Lạp có hệ thống y tế công ở mức khá, công dân có thể tham gia sau 3 tháng cư trú nếu đóng bảo hiểm xã hội. Hệ thống được tài trợ bởi EFKA – cơ quan bảo hiểm công. Người lao động cần đăng ký và có số bảo hiểm xã hội (AMKA). Khi đã đóng bảo hiểm y tế, anh chị có thể sử dụng dịch vụ y tế công như công dân Hy Lạp. Tuy nhiên, đa phần người nước ngoài và hưu trí chọn bảo hiểm tư hoặc bảo hiểm quốc tế vì thời gian chờ đợi ngắn hơn, cơ sở vật chất tốt và có bác sĩ nói tiếng Anh. Phí bảo hiểm tư phụ thuộc độ tuổi và tình trạng sức khỏe, mức tối thiểu khoảng 130 EUR/người/năm.

Để sử dụng dịch vụ y tế công cộng, anh chị cần đăng ký cư trú, lấy số AMKA tại trung tâm dịch vụ công và đăng ký với EOPYY. Khi có giấy giới thiệu từ bác sĩ thuộc EOPYY, anh chị sẽ được khám chữa bệnh miễn phí tại bệnh viện công. Một số dịch vụ như thuốc men có đồng chi trả, thường khoảng 25% giá trị đơn thuốc.

Những nơi đáng sống tại Hy Lạp

Hy Lạp có nhiều lựa chọn định cư tùy mục tiêu của anh chị. Athens là thành phố sôi động, kết nối quốc tế tốt, gần các đảo, giàu giá trị lịch sử và đời sống về đêm. Đây cũng là nơi hạ tầng phát triển nhất, phù hợp cho những người làm việc từ xa (digital nomads) nhờ internet nhanh và giao thông thuận tiện. Sparta và Poligiros có giá nhà thấp, thích hợp cho người muốn sống yên tĩnh gần thiên nhiên. Ampelakia (Thessaly) là thị trấn miền núi vắng vẻ, du lịch ít, cách sân bay Volos khoảng 90 phút, vừa có kết nối quốc tế vừa đảm bảo sự yên bình.

Các hòn đảo nổi tiếng cũng thu hút nhiều người nước ngoài: Santorini với kiến trúc nhà trắng và cảnh hoàng hôn đẹp, Mykonos với phong cách thời thượng và bất động sản đắt đỏ nhất cả nước, và Crete là đảo lớn có giá cả phải chăng, hạ tầng ổn định, cảnh quan đẹp và kết nối tốt.

Kết luận 

Dù việc chuyển đến một quốc gia mới có thể gặp nhiều trở ngại, Hy Lạp là nơi có khí hậu tuyệt vời, chi phí hợp lý, lựa chọn cư trú đa dạng, y tế – hạ tầng ngày một phát triển, xứng đáng để anh chị cân nhắc bắt đầu một cuộc sống mới.