Khi mới chuyển đến Canada, việc nhập học cho con là một trong những bước quan trọng đầu tiên giúp các bạn nhanh chóng ổn định cuộc sống và hòa nhập môi trường mới. Quy trình bao gồm đánh giá năng lực đầu vào và đăng ký nhập học tại trường công lập hoặc trung tâm tiếp nhận học sinh mới. Hiểu rõ quy trình này sẽ giúp Anh Chị chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tránh sai sót và đảm bảo con được xếp lớp phù hợp.
Xem thêm: Hướng dẫn tìm nhà và bắt đầu cuộc sống mới ở Canada
Hướng dẫn đánh giá năng lực đầu vào khi nhập học
Quy trình đánh giá ban đầu
Bước đầu tiên trong quá trình nhập học cho con tại Canada là đánh giá năng lực, nhằm giúp nhà trường hiểu rõ trình độ học tập, khả năng tiếng Anh và kinh nghiệm học tập trước đây của học sinh. Dựa trên kết quả này, con anh chị sẽ được xếp vào lớp phù hợp với độ tuổi và năng lực:
- Với học sinh tiểu học (mẫu giáo đến lớp 8), việc xếp lớp thường dựa theo tuổi, nhưng có thể kiểm tra thêm kỹ năng tiếng Anh để xác định nhu cầu hỗ trợ ESL (English as a Second Language).
- Đối với học sinh trung học (lớp 9–12), nhà trường thường xem xét kỹ hơn học bạ, bảng điểm và có thể yêu cầu làm bài kiểm tra Toán hoặc Tiếng Anh để xác định cấp độ tương đương trong hệ thống giáo dục Canada.
Nội dung các bài kiểm tra
Toán học:
Được thiết kế theo chuẩn của hệ thống giáo dục Ontario. Nếu con chưa thạo tiếng Anh, có thể được phép làm phần bài kiểm tra bằng ngôn ngữ mẹ đẻ.
Ngôn ngữ:
Thường bắt đầu bằng phỏng vấn cá nhân nhằm đánh giá kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Phần đầu có thể diễn ra bằng tiếng mẹ đẻ, sau đó chuyển sang đánh giá bằng tiếng Anh.
Kết quả đánh giá giúp nhà trường xác định chương trình học phù hợp nhất. Học sinh có thể vừa học chương trình ESL vừa tham gia một số lớp chính, như Thể dục, để giao tiếp với bạn bè cùng lứa.
Nếu học sinh được đánh giá là đủ năng lực theo học chương trình chính, nhà trường sẽ tiến hành xếp lớp cho các bạn và theo dõi tiến trình học tập định kỳ để điều chỉnh phù hợp.
Trung tâm tiếp nhận học sinh mới (School Reception Centre)
Tại Ontario, nhiều hội đồng trường học (school board) có trung tâm tiếp nhận hoặc đánh giá học sinh mới dành riêng cho các gia đình người định cư. Đây là nơi giúp phụ huynh và con cái hiểu rõ quy trình nhập học, bao gồm:
- Thực hiện các bài kiểm tra đánh giá năng lực.
- Giới thiệu trường học có chương trình hỗ trợ ngôn ngữ phù hợp.
- Cung cấp thông tin chi tiết về quyền lợi và chương trình học.
- Kết nối phụ huynh với nhân viên hỗ trợ định cư trong trường (Settlement Worker in Schools – SWIS).
Ngoài ra, anh chị nên mang theo học bạ, sách giáo khoa hoặc bài kiểm tra trước đây của con để việc đánh giá được chính xác hơn.
Hướng dẫn thủ tục đăng ký nhập học
Hồ sơ cần chuẩn bị
Khi tiến hành đăng ký nhập học tại Canada, phụ huynh cần chuẩn bị một số giấy tờ cơ bản:
- Giấy tờ chứng minh tuổi của con: Giấy khai sinh, hộ chiếu hoặc giấy tờ tùy thân khác.
- Giấy tờ chứng minh nơi cư trú: Hóa đơn điện nước, hợp đồng thuê nhà hoặc sao kê ngân hàng có địa chỉ rõ ràng.
- Giấy chứng nhận quyền giám hộ: Trong trường hợp người đăng ký không phải là cha/mẹ ruột.
- Hồ sơ tiêm chủng: Có thể xin bản in từ bác sĩ hoặc cơ sở y tế.
Đồng thời, anh chị có thể mang theo học bạ, bài kiểm tra, hoặc sách giáo khoa cũ để giúp giáo viên hiểu rõ hơn về năng lực của con. Đối với học sinh trung học, cố vấn hướng nghiệp (guidance counsellor) sẽ hỗ trợ lựa chọn môn học, định hướng nghề nghiệp và lập kế hoạch học tập cá nhân cho con.
Quyền được đến trường và nghĩa vụ của học sinh
Theo Đạo luật Giáo dục Ontario (Education Act), mọi trẻ em từ 6 đến 18 tuổi đều có quyền và nghĩa vụ đi học, bất kể tình trạng di trú của bản thân hoặc của cha mẹ. Trẻ em chưa có giấy tờ hợp pháp hoặc là con của người xin tị nạn vẫn được phép đăng ký nhập học tại trường công lập mà không cần giấy phép du học.
Nếu phụ huynh không cho con đi học, có thể bị phạt tối đa 200 CAD, đối với trẻ từ 12-15 tuổi, nếu thường xuyên vắng học không lý do, phụ huynh có thể bị phạt lên đến 1.000 CAD hoặc áp dụng quản chế học sinh.
Hỗ trợ từ các tổ chức định cư
Các tổ chức hỗ trợ người mới đến Canada (settlement agencies) và chương trình SWIS có thể giúp phụ huynh hoàn tất hồ sơ, liên hệ trường học, tìm phiên dịch và hướng dẫn cụ thể về quy trình nhập học cho con tại Canada.
Kết luận
Hiểu rõ quy trình đánh giá năng lực và nhập học cho con tại Canada là bước quan trọng giúp gia đình nhập cư nhanh chóng ổn định, tạo điều kiện cho các con hòa nhập với môi trường sống mới. Quý phụ huynh cần chủ động nắm bắt thông tin, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và kết nối với các tổ chức hỗ trợ địa phương để quá trình này diễn ra thuận lợi và dễ dàng hơn.